1,6 M€ para tres proxectos de aplicación da IA á investigación do IIS Galicia Sur

O Ministerio para la Transformación Digital y de la Función Pública aprobou a concesión á Fundación Pública Galega de Investigación Biomédica Galicia Sur dun financiamento por un importe total de 1.619.091 euros para o desenvolvemento de tres proxectos de investigación relacionados coa aplicación da intelixencia artificial para posta en valor de bases de datos obtidas previamente na detección e tratamento de diferentes patoloxías.

O primeiro destes proxectos, Brillant Observatorio de Sarcopenia, consiste na posta a punto dun caso de uso centrado na creación dun observatorio da sarcopenia, doenza que se caracteriza pola perda de masa e forza muscular asociada ao envellecemento ou o sedentarismo, aínda que pode darse en persoas mozas. 

Así, crearase un conxunto de ferramentas de manexo de datos e intelixencia artificial que, co emprego dunha base de datos composta por probas radiolóxicas e estudios de resonancia lumbares -realizadas a pacientes por patoloxías relacionadas co fígado, as vértebras ou outras relativas aos músculos lumbares- para adestrar á intelixencia artificial á detección de casos de sarcopenia. Este adestramento da IA suporía a implementación dun algoritmo que podería ser transferido aos principais fabricantes de equipamento de radiodiagnóstico para que, aproveitando a realización dunha proba radiolóxica na zona lumbar por outra patoloxía, detecte a posible presenza de síntomas compatibles con sarcopenia.

Brillant – Observatorio de Sarcopenia está dotado cunha achega de más de 626.000 euros cun horizonte de finalización en xuño de 2026. O seu investigador principal é César Veiga García, doutor en Físicas e pertencente ao Grupo de Investigación  Cardiovascular do IIS Galicia Sur.

Toma de decisións en enfermidades dixestivas apoiadas por IA

O proxeto GIFT -acrónimo de Gastroenterology Interface with Fair Treatment- consiste no emprego da IA para a creación dunha aplicación que funcione como un asistente conversacional (tipo Chat GPT) para a toma de decisións médicas en enfermidades dixestivas, baseado en información previa verificada achegada por sociedades científicas españolas desta especialidade. 

Desta forma búscase ofrecer respostas orientadas, rápidas e verificadas sobre estas patoloxías dunha forma novidosa e sinxela, onde a IA cobra un papel esencial como punto de unión entre o espazo de datos e o usuario final, que serán inicialmente profesionais da medicina.

Neste proxecto, tal e como o seu propio nome indica, terán un peso esencial os principios FAIR: conxunto de directrices de boas prácticas que establecen como deben ser os datos de investigación para que sexan facilmente localizables, accesibles e operables. Estes datos estarán, ademais, validados por médicos gastroenterólogos e investigadores pertencentes ao Grupo de Hepatología e Enfermidades Inflamatorias Intestinais do IIS Galicia Sur, liderados polo doutor Juan Turnes Vázquez, xefe do Servizo de Dixestivo da Área Sanitaria de Pontevedra-O Salnés e investigador principal do Grupo Hepatoloxía e Enfermidades Inflamatorias Intestinais do IIS Galicia Sur.

O financiamento outorgado ao proxecto GIFT é de máis de 505.000 euros e a súa finalización está prevista en xuño de 2026.

Base de datos de gran utilidade

Juan Turnes tamén lidera o último destes proxectos, denominado AIDataMed: Base de datos sintética de pacientes, que ten como obxectivo abordar os desafíos actuais na xestión e utilización de datos médicos mediante a creación dun conxunto de datos sintéticos de alta calidade e gran volume que facilite a investigación, o desenvolvemento de aplicacións médicas e o adestramento de sistemas de intelixencia artificial en diversas áreas da medicina.

Para lograr este obxectivo, recompilarase, procesará e validará información médica estruturada e non estruturada sobre diferentes patoloxías e os seus correspondentes procesos asistenciais, proveniente de diversas fontes de confianza, como guías de práctica clínica, artigos científicos, consensos e documentación de evidencia científica.

AIDataMed busca proporcionar un recurso valioso para a investigación e o desenvolvemento de ferramentas de apoio á toma de decisións, permitindo aos profesionais da saúde acceder a información actualizada e confiable de maneira rápida e eficiente: co potencial de converterse nun referente e pioneiro neste ámbito.

Ao proporcionar un conxunto de datos diverso, este proxecto fomentará a colaboración entre diferentes actores do ecosistema sanitario e acelerará o ritmo da innovación no diagnóstico, tratamento e atención de diversas enfermidades. 

O proxecto tamén ten un horizonte de finalización en xuño de 2026 e conta cunha achega a través desta convocatoria do Ministerio de preto de 488.000 euros.

Outros proxectos galegos que obtiveron financiamento na mesma convocatoria foron:

• Demostrador Multisectorial DATAlife, da Fundación Pública Galega Centro Tecnolóxico de Supercomputación de Galicia (3.077.058€).
• CeliaSpace: Caso de Uso de datos de asistentes conversacionales para a avaliación da saúde, da Universidade de Vigo (367.643€).