Galicia acollerá unha fábrica europea de IA para revolucionar a saúde

En contexto europeo marcado pola carreira tecnolóxica en intelixencia artificial e computación de alto rendemento, Galicia foi escollida para acoller unha das seis novas “fábricas europeas de intelixencia artificial” impulsadas pola Empresa Común Europea de Computación de Alto Rendemento (EuroHPC JU). Este proxecto, bautizado como 1HealthAI, busca converter Santiago de Compostela nun polo punteiro de innovación en saúde dixital.

A EuroHPC JU é unha iniciativa conxunta da Unión Europea, 32 países europeos e socios privados creada en 2018 e con sede en Luxemburgo. A súa misión é construír o ecosistema de supercomputación e computación cuántica máis avanzado do mundo, garantindo que Europa dispoña da capacidade tecnolóxica necesaria para se manter ao nivel de Estados Unidos e China.

En práctica, a EuroHPC impulsa a instalación de grandes infraestruturas informáticas —desde superordenadores ata centros de datos especializados— e promove redes de colaboración internacional para o desenvolvemento de novos modelos avanzados de IA. As chamadas “Factorías de IA”, como la futura 1HealthAI, forman parte desta estratexia: espazos que reúnen talento científico, potencia computacional e financiación para adestrar e validar modelos de IA en entornos reais.

En España, a fábrica galega 1HealthAI ubicarase no Centro de Supercomputación de Galicia (Cesga), unha institución con máis de tres décadas de traxectoria compartida entre a Xunta de Galicia e o CSIC. O Cesga é hoxe unha instalación de referencia que ofrece servizos de cálculo avanzado a universidades, hospitais e empresas de biotecnoloxía, sendo ademais sede dunha das redes europeas de supercomputación.

Con este novo impulso, o Cesga porá en marcha unha infraestrutura de IA experimental conectada á rede europea de superordenadores. Isto permitirá a investigadores e startups acceder a recursos de computación masiva sen custo, acelerando desde o deseño de medicamentos ata a predición de epidemias ou a personalización de tratamentos médicos.

Un proxecto estratéxico para Galicia

A inversión total ascende a 82 millóns de euros, financiados pola EuroHPC (41 millóns), o Goberno de España (24 millóns) e a Xunta de Galicia (17 millóns). O seu obxectivo é situar a Galicia á vangarda do modelo One Health, que integra saúde humana, animal e ambiental. As aplicacións da nova factoría abranguerán desde a medicina personalizada e a biotecnoloxía azul ata a dixitalización do agro e o desenvolvemento de vacinas e fármacos avanzados.

O proxecto reforza, ademais, a especialización galega en ciencia de datos e biotecnoloxía, creando un ambiente de cooperación entre as tres universidades galegas, o CSIC e empresas do sector biotecnolóxico. 

Así, o proxecto 1HealthAI e o novo ecosistema galego-europeo que se articula en torno ao Cesga non só promete avances en investigación biomédica, senón tamén un impulso económico e científico que consolida Galicia como territorio estratéxico na revolución da intelixencia artificial aplicada á saúde.